Je pakt je telefoon, bekijkt het nieuws en maakt een foto. Je had misschien nooit gedacht dat deze schijnbaar gewone handelingen eigenlijk verbonden zijn met een mysterieuze maar cruciale grondstof: zeldzame aardmetalen. De naam klinkt een beetje aards, zelfs een beetje 'rustiek', maar het is de 'onzichtbare koning' van de moderne technologie en industrie. Van smartphones en elektrische voertuigen tot geleiding van raketten en satellietcommunicatie, zelfs windenergieopwekking, geen van allen kan zonder. De wereldwijde race om zeldzame aardmetalen is stilletjes geëvolueerd tot een oorlog zonder rookgordijn.
Zeldzame aardmetalen zijn geen 'aarde', maar een verzamelnaam voor 17 soorten metaalelementen. Ze zijn verborgen in de aardkorst, wijdverspreid maar moeilijk te winnen. De reden dat ze 'zeldzame aardmetalen' worden genoemd, is niet omdat ze zeldzaam zijn, maar omdat ze meestal verspreid zijn en zelden geconcentreerd in gemakkelijk toegankelijke ertslagen. Dit is als het zoeken naar goud op het strand - zand is overal, maar er zijn weinig plaatsen waar je daadwerkelijk goudkorrels kunt opgraven. De wereldwijde reserves aan zeldzame aardmetalen zijn eigenlijk niet klein, maar het aantal landen met economisch haalbare winning is zeer beperkt.
China heeft de absolute leidende positie in deze race om zeldzame aardmetalen. Meer dan 60% van de wereldwijde reserves aan zeldzame aardmetalen bevindt zich in China, en een nog hoger percentage van de raffinage- en verwerkingscapaciteit is hier ook geconcentreerd. Het mijnbouwgebied Bayan Obo in Binnen-Mongolië is een van de grootste mijnen voor zeldzame aardmetalen ter wereld, en China heeft bijna het monopolie op de levering van middelzware en zware zeldzame aardmetalen. Dit is als het vasthouden van het 'vitale punt' van de wereldwijde technologie-industrie in de palm van je hand - hoe goed je chipontwerp of hoe geavanceerd je wapens ook zijn, zonder zeldzame aardmetalen kunnen veel belangrijke componenten niet worden geproduceerd.
Maar het belang van zeldzame aardmetalen gaat veel verder dan dit. Neodymium-ijzer-boor permanente magneten zijn bijvoorbeeld een sterproduct van toepassingen met zeldzame aardmetalen. Wanneer ze in motoren worden gebruikt, kunnen ze elektrische voertuigen langer laten rijden en de trilling van mobiele telefoons krachtiger maken. Elementen zoals terbium en dysprosium zijn kernmaterialen voor precisiegeleide wapens en radarsystemen. Zonder hen kunnen raketten hun doelen mogelijk niet nauwkeurig raken en zullen de prestaties van straaljagers aanzienlijk worden verminderd. Om deze reden zijn zeldzame aardmetalen al lang door verschillende landen bestempeld als 'strategische grondstoffen' en zelfs 'industriële vitaminen' genoemd.
In de afgelopen decennia is de wereldwijde toeleveringsketen van zeldzame aardmetalen alleen door China gedomineerd. Maar dit heeft ook problemen met zich meegebracht. Rond 2010 beperkte China kortstondig de export van zeldzame aardmetalen, en de internationale prijzen stegen enorm. Japan, de Verenigde Staten en Europa sprongen allemaal op en neer. Sindsdien hebben veel landen zich gerealiseerd dat het te gevaarlijk is om afhankelijk te zijn van één enkele leverancier! Zo is er officieel een wereldwijde race begonnen om zeldzame aardmetalen te 'ontkoppelen' en te diversifiëren.
De Verenigde Staten herstartten haastig de mijn van Mountain Pass in Californië, terwijl Australië, Myanmar en Vietnam ook begonnen met het versnellen van exploratie en mijnbouw. Japan ging zelfs naar de zeebodem op zoek naar zeldzame aardmetalen en investeerde zwaar in recyclingtechnologie - 'goud zoeken' uit oude mobiele telefoons en harde schijven. Europa bleef niet achter en probeerde nieuwe bronnen aan te boren in Groenland, Zweden en andere plaatsen. Maar het probleem is dat het winnen van zeldzame aardmetalen slechts de eerste stap is. Het moeilijkere deel is raffinage en verwerking. Dit proces is complex en vervuilend. China heeft tientallen jaren nodig gehad om een volwassen systeem te vormen, en het is bijna onmogelijk voor andere landen om in korte tijd in te halen.
Afgezien van mijnbouw en milieubescherming, escaleert de technologische concurrentie ook stilletjes. De afgelopen jaren heeft China zijn controle over de toeleveringsketen van zeldzame aardmetalen continu versterkt, stap voor stap, van mijnbouw, scheiding tot materiaalverwerking en apparaatfabricage. De Verenigde Staten en Japan proberen daarentegen hun afhankelijkheid te verminderen door samenwerking met bondgenoten en technologische vervanging. Ze ontwikkelen bijvoorbeeld motoren die minder of geen zeldzame aardmetalen gebruiken en proberen alternatieve materialen te synthetiseren. Maar op korte termijn is het bijna een onmogelijke taak om volledig af te komen van zeldzame aardmetalen.
De concurrentie om zeldzame aardmetalen zal in de toekomst alleen maar intenser worden. Met de explosieve groei van industrieën zoals nieuwe energie, kunstmatige intelligentie en ruimtevaart, zal de vraag naar zeldzame aardmetalen naar verwachting blijven stijgen. Terwijl landen op zoek zijn naar nieuwe leveringsbronnen en zwaar investeren in recyclingtechnologieën, concurreren ze ook stilletjes via diplomatieke en economische middelen. Zeldzame aardmetalen zijn niet langer slechts een grondstoffenhandel, maar zijn een strategische troef geworden in het spel tussen de grote mogendheden.
Uw bericht moet tussen de 20-3.000 tekens bevatten!
